Uczciwość dominuje w Europie – wyniki sondażu European Trusted Brands 2007

Polacy, tak jak większość Europejczyków, określają się przede wszystkim jako osoby uczciwe. Tę cechę przypisują sobie częściej kobiety niż mężczyźni. Spośród 15 państw objętych badaniem European Trusted Brands Polacy najczęściej określają się jako osoby śmiałe. Największa liczba przywódców występuje wśród Brytyjczyków, a najwięcej konformistów jest wśród Finów.

European Trusted Brands to jedyne badanie w Europie, które oprócz tematyki marketingowej każdego roku pogłębia analizę portretu typowego Europejczyka. W tegorocznej, siódmej już edycji badania, wzięli udział respondenci z 15 krajów europejskich, którzy wskazywali cechy osobowości, z którymi sami się utożsamiają.

Uzyskane wyniki pokazują, że przeciętny Europejczyk postrzega się głównie jako osobę uczciwą. Najczęściej cechę tę przypisują sobie Holendrzy (93%), najrzadziej zaś Czesi (66%). Typowy Europejczyk jest skupiony na rodzinie i praktyczny. Uważa się również za optymistę i społecznika. Niemal połowa spośród Europejczyków określa się jako osoby ostrożne. Tylko 41% ankietowanych uważa się za pewnych siebie. Bycie ambitnym, podobnie jak bycie na luzie przypisuje sobie co trzeci badany Europejczyk.

Największy odsetek badanych Europejczyków określających się jako osoby niespełnione jest wśród Rosjan. Wśród Holendrów najczęściej występują osoby określające się jako społecznicy. Największy w Europie odsetek osób „na luzie”, tradycjonalistów, ale także skupionych na karierze występuje wśród Hiszpanów. Rumuni natomiast najczęściej w Europie określają się jako osoby wpływowe. Spośród badanych Europejczyków, największy odsetek przywódców jest wśród Brytyjczyków.

Polacy, tak jak większość Europejczyków, określają siebie przede wszystkim jako osoby uczciwe (87%). Uczciwość częściej przypisują sobie kobiety niż mężczyźni. Poza tym są: praktyczni (65% badanych Polaków tak deklaruje), skupieni na rodzinie (60%), ambitni (59%), spostrzegawczy (54%), optymistyczni (53%). Uważają się także za osoby ustatkowane (51%). Prawie co drugi ankietowany Polak uważa, że jest stanowczy i ostrożny. Co ciekawe, Polacy najczęściej spośród wszystkich badanych Europejczyków określają się jako osoby śmiałe (43% badanych Polaków). Jako śmiałe postrzegają się w Polsce częściej mężczyźni niż kobiety oraz osoby posiadające rodziny.

Wśród Polaków deklarujących swoje skoncentrowanie na rodzinie, częściej były kobiety, osoby starsze i oczywiście ci, którzy posiadają rodzinę i dzieci. Polacy określają się jako osoby rodzinne rzadziej niż przeciętni Europejczycy. Osoby praktyczne to w Polsce częściej kobiety niż mężczyźni. Natomiast wśród polskich optymistów dominują osoby młodsze (do 45 roku życia), a wśród ustatkowanych – osoby starsze (po 50 roku życia). Przeciętny Polak częściej niż przeciętny Europejczyk postrzega się jako osoba ambitna, spostrzegawcza, ustatkowana oraz śmiała.

Polacy nie są typem społeczników, cechę tę deklaruje co trzeci badany. Społecznicy to w Polsce częściej osoby młodsze oraz osoby z rodzin nie posiadających dzieci. Nie są również impulsywni ani pewni siebie. Rzadko również przyznają, że są nowocześni.

Mniej niż połowa respondentów, którzy wzięli udział w badaniu European Trusted Brands (36%), uważa się za tradycjonalistów i są to częściej osoby starsze. Blisko 25% ankietowanych Polaków przyznaje, że jest zestresowana i częściej są to osoby młodsze. Również niewielu Polaków uważa się za lokalnych patriotów (24%). Lokalnymi patriotami są według deklaracji, częściej mężczyźni, osoby starsze oraz osoby żyjące pojedynczo (single).
Niewielu, bo niespełna 20% Polaków uznaje się za przywódców i częściej są to mężczyźni niż kobiety. Niewiele osób przyznaje, że jest wpływowa (jako wpływowi częściej określają się mężczyźni niż kobiety). Za buntowników uważa się 14% spośród badanych Polaków (częściej mężczyźni i osoby młodsze), a 15% za niespełnionych (głównie osoby młodsze do 45 roku życia). Tylko 4% Polaków określa się jako osoby skupione na karierze.

Na podstawie różnic w opisie cech osobowości, wśród Polaków rysują się pewne stereotypy kobiety i mężczyzny. Kobieta w Polsce częściej postrzega się jako strażniczka domowego ogniska: jest bardziej niż mężczyzna skupiona na rodzinie, praktyczna i uczciwa. Z kolei u mężczyzn w Polsce, częściej niż u kobiet, występują cechy tradycyjnie przypisywane mężczyznom, takie jak: przywódca, osoba wpływowa, śmiała, lokalny patriota, ale także osoba na luzie.

Psycholog społeczny Janusz Czapiński uważa, że uzyskany z wyników European Trusted Brands autoportret Polaka nie odpowiada powszechnie podzielanym stereotypom: „Nie jesteśmy na przykład ani bardziej od innych nacji przywiązani do rodziny, ani też nie uważamy się za większych tradycjonalistów”.

Zdaniem Janusza Czapińskiego wyniki European Trusted Brands potwierdzają wyniki innych badań, które pokazują słabe w naszym kraju więzi społeczne, brak wzajemnego zaufania i niechęć do współdziałania dla dobra wspólnego. „Najrzadziej w Europie uważamy się za społeczników  (ponad dwukrotnie rzadziej niż np. Holendrzy, Belgowie czy Francuzi) i niezbyt silnie czujemy się związani ze wspólnotą lokalną. Małe ojczyzny nie są dla Polaków ważnym elementem tożsamości. Wszystko to nie sprzyja życzliwemu stosunkowi wobec rodaków i zgodnej współpracy, ułatwia za to wędrowanie po świecie w indywidualnym poszukiwaniu lepszego życia i szybką adaptację do warunków w kraju osiedlenia. Dowodzi tego rosnąca fala emigracji zarobkowej Polaków do Wielkiej Brytanii i Irlandii. Indywidualiści, zwłaszcza jeśli są ambitni, śmiali i inteligentni (spostrzegawczy) — a te cechy także w autoportrecie wyróżniają nas na tle Europy — nie mają większych problemów z odnalezieniem się w nowym miejscu. Zaradny i odważny Polak bez społecznych zobowiązań”- uważa Czapiński.

European Trusted Brands to największe i najszerzej zakrojone badanie konsumenckie, przeprowadzane w Europie przez Reader’s Digest. Badanie to jest jedynym w Europie, które oprócz tematyki marketingowej bada również nastroje społeczne i każdego roku pogłębia analizę portretu typowego Europejczyka. Głównym celem badania jest wskazanie poziomu zaufania konsumentów do poszczególnych dziedzin życia społecznego, począwszy od zaufania do grup zawodowych aż po marki.

European Trusted Brands po raz pierwszy przeprowadzono w 2001 r. i od tamtej pory jest ono co roku kontynuowane w kilkunastu krajach europejskich. Tegoroczna edycja została przeprowadzona w sierpniu i wrześniu 2006 r. w 15 krajach europejskich, łącznie z Rosją (Austria, Belgia, Czechy, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Rosja, Rumunia, Szwajcaria, Węgry, Wielka Brytania.). Respondenci zostali wybrani spośród 4-milionowej bazy prenumeratorów miesięcznika Reader’s Digest. Próba ustalona na podstawie selekcji i wyników badania odzwierciedlała zróżnicowanie demograficzne każdego z krajów. W tegorocznej edycji przeanalizowano łącznie 24 213 ankiet.